Skip to main content

Privacy in sociaal domein: 5 handreikingen

Om kwetsbare mensen beter te helpen is het vaak nodig dat partijen in het sociaal domein samenwerken. Dan rijst de vraag: Hoe kunnen we mensen goed helpen én hun privacy goed beschermen? Het traject Uitwisseling persoonsgegevens en privacy (UPP) van het Programma Sociaal Domein publiceert 5 handreikingen die gemeenten en organisaties in het sociaal domein hierbij helpen. Onlangs verscheen de eerste: Privacy in het sociaal domein – hoe communiceer je met inwoners over privacy?

Gegevens delen in het sociaal domein

Zeker sinds de komst van de nieuwe privacywet, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), worstelen gemeenten met privacy en gegevens delen in het sociaal domein. Daarom verzamelde het traject Uitwisseling persoonsgegevens en privacy (UPP) praktische oplossingen en tips rond dit thema en bundelde deze in 5 handreikingen. Dat gebeurde op basis van een intensieve samenwerking tussen VNG, Divosa, NDSD en twintig gemeenten.

7 oktober jl. overhandigde Caroline Slingerland, juridisch adviseur bij De Wolden Hoogeveen, de eerste handreiking ‘Hoe communiceer je met inwoners over privacy?’ aan Toke Tom, directeur Sociaal domein in Utrecht en voorzitter van de programmaraad van het Programma Sociaal Domein. Samen met zowel professionals uit de uitvoering van grote en kleine gemeenten, functionarissen gegevensbescherming als juristen werkte Slingerland mee aan de totstandkoming van de handreikingen.

Behoefte aan richtlijnen voor het delen van gegevens

‘Er is veel behoefte aan richtlijnen bij het delen van gegevens in het sociaal domein’, aldus Toke Tom. ‘Hoe handel je als iemand zich meldt bij de balie van een gemeente en je weet niet wat de vraag precies is? Ga je mensen die komen voor een traplift vragen stellen over hun inkomen? Nee, dat lijkt me niet. Maar wat doe je als je vermoedt dat er meer aan de hand is? Mag of moet ik een kopie maken van een ID-bewijs? Bij dit soort vragen gaan de handreikingen helpen.’
 
Een misvatting is dat veel professionals denken dat ze voor ze in gesprek gaan met een persoon alle gegevens bij elkaar moeten hebben. Tom: ‘Veel gemeenten willen aan de voorkant al alle gegevens delen. Dat is dus niet nodig, en je vraagt om een heleboel privacyproblemen. Vaak is het beter wanneer professionals met een blanco en open houding het gesprek ingaan. Blijkt er inzet van andere domeinen of professionals noodzakelijk? Kijk dan kritisch of en welke informatie je moet delen. Vaak is goede hulp ook mogelijk zonder alle gegevens te delen. Veel issues gaan bovendien helemaal niet over privacywetgeving en of je gegevens kunt delen, maar om vragen als: versta je elkaar als organisatie, weet je elkaar te vinden?’

Voor de meest kwetsbare mensen is goede hulp vaak alleen mogelijk door domeinen als gezondheid, zorg, schulden, veiligheid en huisvesting te verbinden, erkent Tom. ‘Daarvoor is vanuit privacywetgeving een wettelijke grondslag een voorwaarde. En die is er niet altijd of het is onduidelijk, dat zegt ook de Autoriteit Persoonsgegevens. Om dit knelpunt op te lossen is UPP bezig met voorstellen voor een wetswijziging. De wetswijziging moet gemeenten meer ruimte moet bieden om te verkennen of er sprake is van multiproblematiek. Minister Ollongren stuurde daarover 27 september jl. een brief aan de Tweede Kamer.’

‘Een belangrijk feit is dat veruit de meeste dingen wel kunnen, als je het maar zorgvuldig en verstandig inricht’, benadrukt Wilmar Hendriks van UPP, die het traject begeleidde. ‘De AVG is lang niet altijd de belemmering, maar vraagt wel om aandacht. Daar zijn de handreikingen voor bedoeld, ze fungeren vooral als een begin.’

Verder lezen bij de bron
IB&P

Lees ons boek

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.

Het handboek voor informatiebewustzijn bij de lokale overheid.

Nieuwsbrief

Deze versturen we 3-4x per jaar.

Recente blogs

In 5 stappen naar een succesvolle GAP-analyse van de BIO
: Een GAP-analyse geeft snel inzicht in hoeverre jouw gemeente voldoet aan de normen van de BIO. Het laat zien wat al goed geregeld is en waar nog verbeteringen nodig zijn. Maar hoe voer je een GAP-analyse effectief uit? In deze blog ontdek je het aan de hand van een praktisch stappenplan.
Wat is ethisch hacken en waarom is het belangrijk?
Stel je voor dat je een inbreker bent, maar dan eentje met goede bedoelingen. Je zoekt naar zwakke plekken in een huis om de eigenaar te waarschuwen, zodat hij ze kan repareren. Dat is precies wat ethical hackers doen, maar dan met computers en netwerken. In deze blog neem ik je mee in hun wereld.
Applicatiebeheer en de AVG: wat moet je weten?
Als applicatiebeheerder beheer je alle applicaties waarin persoonsgegevens worden verwerkt binnen de gemeente. Maar hoe zorg je dat deze applicaties voldoen aan de vereisten van de AVG?

Meer recente berichten

CISO s spelen steeds grotere rol in bestuurskamer
Verder lezen
AP bezorgd over gezichtsherkenning aan balie
Verder lezen
Privacybudgetten dalen in 2025
Verder lezen
Gegevensinbreuk bij Volkswagen bewijst dat regelgevingskader NIS2 nodig is
Verder lezen
Europese Commissie komt met actieplan cyberveiligheid ziekenhuizen
Verder lezen
Europese AI act: nieuwe plichten voor gemeenten
Verder lezen
Datalek kostte in 2024 gemiddeld 4,88 miljoen dollar
Verder lezen
Cybersecurity 2025 in 10 voorspellingen
Verder lezen
Cyber resilient storage is integraal onderdeel van data security
Verder lezen
Nieuw datalek in Amersfoort
Verder lezen