Skip to main content

Privacy in sociaal domein: 5 handreikingen

Om kwetsbare mensen beter te helpen is het vaak nodig dat partijen in het sociaal domein samenwerken. Dan rijst de vraag: Hoe kunnen we mensen goed helpen én hun privacy goed beschermen? Het traject Uitwisseling persoonsgegevens en privacy (UPP) van het Programma Sociaal Domein publiceert 5 handreikingen die gemeenten en organisaties in het sociaal domein hierbij helpen. Onlangs verscheen de eerste: Privacy in het sociaal domein – hoe communiceer je met inwoners over privacy?

Gegevens delen in het sociaal domein

Zeker sinds de komst van de nieuwe privacywet, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), worstelen gemeenten met privacy en gegevens delen in het sociaal domein. Daarom verzamelde het traject Uitwisseling persoonsgegevens en privacy (UPP) praktische oplossingen en tips rond dit thema en bundelde deze in 5 handreikingen. Dat gebeurde op basis van een intensieve samenwerking tussen VNG, Divosa, NDSD en twintig gemeenten.

7 oktober jl. overhandigde Caroline Slingerland, juridisch adviseur bij De Wolden Hoogeveen, de eerste handreiking ‘Hoe communiceer je met inwoners over privacy?’ aan Toke Tom, directeur Sociaal domein in Utrecht en voorzitter van de programmaraad van het Programma Sociaal Domein. Samen met zowel professionals uit de uitvoering van grote en kleine gemeenten, functionarissen gegevensbescherming als juristen werkte Slingerland mee aan de totstandkoming van de handreikingen.

Behoefte aan richtlijnen voor het delen van gegevens

‘Er is veel behoefte aan richtlijnen bij het delen van gegevens in het sociaal domein’, aldus Toke Tom. ‘Hoe handel je als iemand zich meldt bij de balie van een gemeente en je weet niet wat de vraag precies is? Ga je mensen die komen voor een traplift vragen stellen over hun inkomen? Nee, dat lijkt me niet. Maar wat doe je als je vermoedt dat er meer aan de hand is? Mag of moet ik een kopie maken van een ID-bewijs? Bij dit soort vragen gaan de handreikingen helpen.’
 
Een misvatting is dat veel professionals denken dat ze voor ze in gesprek gaan met een persoon alle gegevens bij elkaar moeten hebben. Tom: ‘Veel gemeenten willen aan de voorkant al alle gegevens delen. Dat is dus niet nodig, en je vraagt om een heleboel privacyproblemen. Vaak is het beter wanneer professionals met een blanco en open houding het gesprek ingaan. Blijkt er inzet van andere domeinen of professionals noodzakelijk? Kijk dan kritisch of en welke informatie je moet delen. Vaak is goede hulp ook mogelijk zonder alle gegevens te delen. Veel issues gaan bovendien helemaal niet over privacywetgeving en of je gegevens kunt delen, maar om vragen als: versta je elkaar als organisatie, weet je elkaar te vinden?’

Voor de meest kwetsbare mensen is goede hulp vaak alleen mogelijk door domeinen als gezondheid, zorg, schulden, veiligheid en huisvesting te verbinden, erkent Tom. ‘Daarvoor is vanuit privacywetgeving een wettelijke grondslag een voorwaarde. En die is er niet altijd of het is onduidelijk, dat zegt ook de Autoriteit Persoonsgegevens. Om dit knelpunt op te lossen is UPP bezig met voorstellen voor een wetswijziging. De wetswijziging moet gemeenten meer ruimte moet bieden om te verkennen of er sprake is van multiproblematiek. Minister Ollongren stuurde daarover 27 september jl. een brief aan de Tweede Kamer.’

‘Een belangrijk feit is dat veruit de meeste dingen wel kunnen, als je het maar zorgvuldig en verstandig inricht’, benadrukt Wilmar Hendriks van UPP, die het traject begeleidde. ‘De AVG is lang niet altijd de belemmering, maar vraagt wel om aandacht. Daar zijn de handreikingen voor bedoeld, ze fungeren vooral als een begin.’

Verder lezen bij de bron
IB&P

Lees ons boek

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.

Het handboek voor informatiebewustzijn bij de lokale overheid.

Nieuwsbrief

Deze versturen we 3-4x per jaar.

Recente blogs

Wat is een gerechtvaardigd belang?
Wanneer je als organisatie persoonsgegevens verwerkt, heb je altijd een zogeheten ‘grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens’ nodig. Eén van de grondslagen is een ‘gerechtvaardigd belang’. Maar wat houdt een ‘gerechtvaardigd belang’ eigenlijk in?
Het volwassenheidsmodel voor authenticatie
In de factsheet ‘Volwassen authenticeren – gebruik veilige middelen voor authenticatie’ adviseert het NCSC om accounts te beveiligen op een manier die past bij de gevoeligheid van de gegevens en middelen waar deze toegang toe bieden.
Belangrijke vaardigheden voor een succesvolle Privacy Officer
Om de privacydoelen van de gemeente te bereiken en een succesvolle Privacy Officer te zijn, moet je over een aantal essentiële basisvaardigheden beschikken.

Meer recente berichten

Rekenkamercommissie komt met rapport informatieveiligheid
Verder lezen
Ceo s hikken aan tegen cybersecurity investeringen
Verder lezen
EU hof oordeelt over kosteloos opvragen medisch dossier
Verder lezen
AP wederom kritisch over datasurveillancewet
Verder lezen
Cybersecurity in het quantumtijdperk: over dertig jaar ligt data op straat
Verder lezen
Hoe AI kan bijdragen aan cybersecurity in de zorg
Verder lezen
Chinese hackers hadden twee jaar lang toegang tot netwerk NXP
Verder lezen
Partijen overtreden cookiewet met plaatsen volgcookies
Verder lezen
Omarming zero trust heeft in Europa meer tijd nodig
Verder lezen
Waarom klanten en partners steeds meer belang hechten aan jouw cyberbeveiligingsaanpak
Verder lezen