Tijdens de coronacrisis gaat het technologisch optimisme hand in hand met zorgen over onze privacy en andere grondrechten. Slimme steden moeten zich bij alle optimisme óók de vraag stellen: wat zijn de effecten van digitale technologie op onze inwoners? Volgens Paul Strijp is het allerminst zeker dat die inwoners er beter van worden.
De Amsterdamse CIO Marc Crooijmans herkent het beeld dat diensten liever investeren in nieuwe functionaliteit dan onderhoud of het wegwerken van achterstanden. Dat zorgt voor oude systemen, de ‘legacy’, die minder mogelijkheden hebben en het creëert kwetsbaarheden. Hij vertelt iBestuur dat hij meer regie van buitenaf verwacht.
De wetten in het sociaal domein geven gemeenten de opdracht breed en integraal te werk te gaan. Wat ontbreekt, is de juridische grondslag om de noodzakelijke persoonsgegevens domeinoverstijgend te delen, te verzamelen en te verwerken. De VNG is blij dat er een wet komt dat gaat regelen.
Digitalisering is voor gemeenten een stevige uitdaging. Het wegwerken van versnippering en veroudering kost geld en belemmert innovatie, al is dat laatste vooral waar bestuurders de voorkeur aan geven. Een vergelijkbare spagaat is zichtbaar bij het standaardiseren van gemeentelijke processen en de lokale vrijheid die vrijwel geen enkele gemeente wil opofferen. Hoe ziet het krachtenveld dat op gemeentelijke digitalisering inspeelt eruit? Amsterdam vertelt.
Eén beroepsgroep onttrok zich de afgelopen maanden nadrukkelijk aan de lockdown, sterker: ze waren actiever dan ooit tevoren. We hebben het over de cybercriminelen.
Afgelopen week stuurde Raymond Knops, staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, een opmerkelijke brief naar de Tweede Kamer over datacenters in Nederland.
De gemeente Nissewaard gebruikt een algoritme dat zou kunnen aantonen bij welke huishoudens er een verhoogde kans op bijstandsfraude bestaat. Een raadslid voor de Volkspartij Nissewaard, gesteund door Platform Bescherming Burgerrechten en vakbond FNV, maakt zich zorgen om de privacy van burgers. Het blijft onduidelijk in hoeverre het systeem verschilt van SyRI, een opsporingssysteem dat onlangs onrechtmatig werd verklaard door de rechter.
Op 5 februari haalde de rechtbank in Den Haag definitief een streep door het risicoprofileringssysteem SyRI (Systeem Risico Indicatie). Het kabinet kreeg weliswaar klappen, maar raakte niet knockout. Sterker: het kabinet heeft een wetsvoorstel ingediend voor een Super SyRI, een grotere, ingrijpendere opvolger. In een open brief roept de SyRI-coalitie het kabinet op daar mee te stoppen.
Het gaat snel met de toepassingen die wereldwijd worden ontwikkeld met betrekking tot gezichtsherkenningstechnologie en de privacyrisico’s die daarmee gepaard gaan. Dit maakt dat nu duidelijke keuzes gemaakt moeten worden en dat we voor de fundamentele vraag staan: ‘wat vinden wij (nog) wenselijk als het gaat om gezichtsherkenningstechnologie?’
Hoe eet je een olifant? Antwoord: hapje voor hapje. Hoe moderniseer je de ICT-omgeving van een grote uitvoeringsorganisatie die het resultaat is van meerdere fusies? Op dezelfde manier: stukje bij beetje, maar dan verspreid over jaren. Zoals bij UWV, dat met hun aanpak laat zien dat overheid en ICT wel degelijk een gelukkig huwelijk kan zijn. “Wij kijken vijf jaar vooruit en daarmee zijn we uniek in overheidsland.”
In zelden aangedurfde openheid deelt Lochem haar ervaringen met een indringer die vorig jaar maandenlang het computernetwerk onveilig maakte, en vooral de daaruit getrokken lering. Want, vindt Sebastiaan van ‘t Erve, de burgemeester van de Achterhoekse gemeente, aan beveiligingsbewustzijn bestaat bij bestuurders een gevaarlijk tekort. “Iedereen was betrokken, maar niemand verantwoordelijk.”
Systemen nemen steeds meer besluiten over van mensen, en de maatschappij kijkt mee of de onderliggende algoritmes dat wel op een eerlijke manier doen. Worden vrouwen niet achtergesteld bij het solliciteren? En hebben achterstandsgroepen wel dezelfde kans op het krijgen van een krediet? Begrijpelijke vragen. Terechte vragen. Met de rechterlijke uitspraak over het Systeem Risico Identificatie van de overheid, SyRi, ook zeer actueel.
