Bescherming tegen ‘dataslurpers’

Nu naast overheden ook bedrijven en burgers data kunnen verzamelen en analyseren, verandert de rol van de gemeente. Van dataverzamelaar tot bewaker van onze autonomie. Het verzamelen en gebruiken van data voor (ruimtelijke) besluitvorming was altijd een taak die primair bij de (lokale) overheid lag. Dat is niet meer zo. Ook bedrijven kunnen data verzamelen en daar het gebruik van de ruimte mee veranderen.

Een voorbeeld daarvan is routeplanner Waze (een zusterbedrijf van Google Maps) die data verzamelt om haar gebruikers zo snel mogelijk van A naar B te brengen, waar nodig via sluipwegen. Omdat deze routes ook door woonwijken gaan, beïnvloedt Waze zo het gebruik van de ruimte. Vlaamse gemeenten hebben het er maar moeilijk mee.

Welke data en welke algoritmen bedrijven gebruiken is meestal niet bekend. Dat is goed te begrijpen vanuit het perspectief van de bedrijven, maar overheden en burgers moeten dus rekening houden met een niet-transparante beïnvloeding.

Meer zeggenschap voor burgers

Niet alleen bedrijven, ook burgers kunnen data verzamelen en daarmee het beleid beïnvloeden. Bijvoorbeeld via burgermeetnetten zoals in Schiedam of LoRa Apeldoorn. Het is tegenwoordig relatief goedkoop om een netwerk op te zetten van sensoren, dat bijvoorbeeld de luchtkwaliteit of geluidsoverlast meet. Dit gebeurt met verschillende motieven. Uit fascinatie voor techniek, maar ook uit wantrouwen in de overheid. Deze data geeft burgers een andere positie ten opzichte van overheden, waarbij ook burgers nu weten waar ze het over hebben. Het geeft burgers meer zeggenschap over hun wijk en gemeente en vergroot hun autonomie.

Want juist die autonomie staat onder druk als bedrijven data inzetten om overheden en burgers op een niet-transparante manier te beïnvloeden. En dat kan de autonomie van burgers verkleinen. Dat ontstaat als mensen niet meer weten en begrijpen hoe hun gedrag wordt beïnvloed, of als we het wel begrijpen, het gevoel hebben dat ze er geen grip op hebben.

• Over
• Recente berichten

Renco Schoemaker

Adviseur informatiebeveiliging & privacy bij IB&P

Renco is mede-eigenaar van IB&P en een pragmatisch adviseur met ruime ervaring bij gemeenten op zowel informatiebeveiliging als privacy. Hij weet goed raad met de BIO, ENSIA en de AVG. Zowel vanuit de invalshoek implementatie als compliance.

Recente berichten van Renco Schoemaker (bekijk alles)

• Nieuwsoverzicht week 6 - 14 februari 2020
• Nieuwsoverzicht week 5 - 7 februari 2020
• Nieuwsoverzicht week 4 - 31 januari 2020