Skip to main content

Nudging in de openbare ruimte: subtiele gedragsbeïnvloeding

We weten dat we voor security en privacy niet kunnen vertrouwen op IT-maatregelen alleen, want informatieveiligheid vraagt inzet van ons allemaal. Sterker nog, juist aan de menskant valt er veel te winnen. Dat begint bij informatiebewustzijn, maar kennis en awareness alleen zijn óók niet voldoende. Uiteindelijk gaat het om gedragsverandering; niet alleen beseffen wat de risico’s zijn, maar daar ook naar handelen. Met andere woorden, van “we snappen het belang van veilig werken” naar “veilig werken, ja natuurlijk!”

De psychologie van gedragsverandering brengt ons in deze blog bij nudging, een motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om zich op een gewenste wijze te gedragen. En dan specifiek nudging in de openbare ruimte, want kleine duwtjes in de rug kunnen veel effect hebben. Zeg nou zelf, wie heeft er nou nog nooit op een 50-weg met snelheidscontrole afgeremd om netjes een smiley te krijgen van het matrixbord? In deze blog nemen we daarom een aantal bekende en minder bekende voorbeelden door.

Leestijd: 2-3 minuten

Nudging: de theorie

De term nudging werd ruim tien jaar geleden geïntroduceerd toen de inmiddels Nobelprijswinnend gedragseconoom Richard Thaler en gedragswetenschapper Cass Sunstein het boek Nudge (‘naar betere beslissingen over gezondheid, geluk en welvaart’) uitbrachten. Zij stelden in dat werk de vraag ‘Hoe kunnen wij de mensen in onze samenleving ertoe brengen om de juiste keuzes te maken; keuzes waardoor ze gezonder en gelukkiger worden en waardoor ze over meer welvaart en vrijheid beschikken? We kunnen mensen met zachte hand – met een nudge – naar betere keuzes leiden, zonder hen te beperken in hun keuzevrijheid’, zo luidde het antwoord op de eigen vraag.

Het bekende werk van Thaler en Sunstein heeft voor een revolutie in de gedragspsychologie gezorgd door te laten zien dat kleine, subtiele (beleids)wijzigingen grote effecten kunnen sorteren. Beide heren werden adviseurs in het kabinet van Obama, en in het Verenigd Koninkrijk heeft ex-premier David Cameron het boek verplichte kost gemaakt voor zijn partijgenoten. 

Concrete voorbeelden om hun term ‘nudge’ te laden, in het Nederlands letterlijk te vertalen als por of duwtje in de rug, zijn onder meer gezonde voeding op ooghoogte plaatsen in schoolkantines om bewuster eten te stimuleren, en specifieke spaarplannen opt-out maken in plaats van opt-in om zodoende meer betrokkenheid bij pensioenen te creëren. 

Verder lezen bij de bron
IB&P

Lees ons boek

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.

Het handboek voor informatiebewustzijn bij de lokale overheid.

Nieuwsbrief

Deze versturen we 3-4x per jaar.

Recente blogs

Wat is een gerechtvaardigd belang?
Wanneer je als organisatie persoonsgegevens verwerkt, heb je altijd een zogeheten ‘grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens’ nodig. Eén van de grondslagen is een ‘gerechtvaardigd belang’. Maar wat houdt een ‘gerechtvaardigd belang’ eigenlijk in?
Het volwassenheidsmodel voor authenticatie
In de factsheet ‘Volwassen authenticeren – gebruik veilige middelen voor authenticatie’ adviseert het NCSC om accounts te beveiligen op een manier die past bij de gevoeligheid van de gegevens en middelen waar deze toegang toe bieden.
Belangrijke vaardigheden voor een succesvolle Privacy Officer
Om de privacydoelen van de gemeente te bereiken en een succesvolle Privacy Officer te zijn, moet je over een aantal essentiële basisvaardigheden beschikken.

Meer recente berichten

Ceo s hikken aan tegen cybersecurity investeringen
Verder lezen
EU hof oordeelt over kosteloos opvragen medisch dossier
Verder lezen
AP wederom kritisch over datasurveillancewet
Verder lezen
Cybersecurity in het quantumtijdperk: over dertig jaar ligt data op straat
Verder lezen
Hoe AI kan bijdragen aan cybersecurity in de zorg
Verder lezen
Chinese hackers hadden twee jaar lang toegang tot netwerk NXP
Verder lezen
Partijen overtreden cookiewet met plaatsen volgcookies
Verder lezen
Omarming zero trust heeft in Europa meer tijd nodig
Verder lezen
Waarom klanten en partners steeds meer belang hechten aan jouw cyberbeveiligingsaanpak
Verder lezen
Rechtszaak: Stichting Data Bescherming Nederland beschuldigt Amazon van schending privacy rechten Nederlandse consumenten
Verder lezen