Rechtszaak over fraudebestrijding overheid: ‘Burgers bij voorbaat verdacht’
De overheid maakt burgers bij voorbaat verdacht van fraude en knoopt allerlei gegevens aan elkaar om die fraude op te sporen. Dat stelt een coalitie van juristen en belangenorganisaties, die een rechtszaak zijn begonnen over een inmiddels omstreden overheidsprogramma. De staat zelf zegt dat SyRI de privacy niet schendt.
Volgens voorstanders kan het systeem, SyRI (Systeem Risico-indicatie), met slimme algoritmes fraude opsporen door data aan elkaar te koppelen en te analyseren. Maar tegenstanders stellen dat het systeem grote groepen burgers, in de praktijk vooral inwoners van kwetsbare wijken, al bij voorbaat als mogelijke fraudeurs aanwijst.
“SyRI maakt burgers zonder aanleiding verdacht”, zegt Ronald Huissen van het Platform Bescherming Burgerrechten, een van de partijen achter de rechtszaak. “Het is een bedreiging voor de rechtsstaat.”
Dat vinden ook onder meer de FNV en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, maar ook auteur Tommy Wieringa en publicist Maxim Februari, die zich bij de rechtszaak aansloten. De zaak dient vandaag in Den Haag.
Van tafel
De critici stellen dat er veel minder vergaande manieren zijn om fraude op te sporen, waarbij de privacy veel minder wordt geschaad. “We eisen dat het systeem van tafel gaat”, zegt Huissen over het in 2014 ingevoerde SyRI.
SyRI is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken. Tot nu toe hebben vier gemeenten het systeem gebruikt. Ze kunnen het inzetten om bijvoorbeeld illegale bewoning of fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen.
De gemeenten kiezen een wijk uit waar mogelijk fraude plaatsvindt, en door te kijken naar kenmerken van bekende fraudeurs moeten nieuwe daders worden ontdekt. Die kunnen dan een extra controle verwachten.
Daarvoor worden zaken als inkomen, woonsituatie, informatie over de zorgverzekering en het gebruik van toeslagen van inwoners onder de loep genomen. Ook gegevens over bijvoorbeeld inburgering, schulden en zelfs het onderwijs kunnen worden meegewogen.
Verder lezen bij de bronLees ons boek
Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.
Nieuwsbrief
Deze versturen we 3-4x per jaar.
Recente blogs
Meer recente berichten
Belang van data ethiek en privacy in de digitale wereld | Verder lezen | |
Governance artikel in wetsvoorstel NIS2 geeft bestuurder te veel ruimte | Verder lezen | |
Cybersecurity vaak te laat in beeld: tips voor een fundamentele aanpak | Verder lezen | |
Britse toezichthouder roept publiek op om privacybeleid apps te lezen | Verder lezen | |
Ook AIVD kijkt kritisch naar AWS cloudverhuizingsplan van SIDN | Verder lezen | |
Nederlandse bedrijven richten zich op quick wins bij implementatie NIS2 | Verder lezen | |
Mogelijk steviger toezicht op cybersecurity gemeentelijke websites | Verder lezen | |
Slimme camera s geven ouderenzorg privacy | Verder lezen | |
Ook AIVD kijkt kritisch naar AWS cloudverhuizingsplan van SIDN | Verder lezen | |
Bestuurders moeten verantwoordelijkheid nemen voor cybersecurity | Verder lezen |