Skip to main content

Rechtszaak over fraudebestrijding overheid: ‘Burgers bij voorbaat verdacht’

De overheid maakt burgers bij voorbaat verdacht van fraude en knoopt allerlei gegevens aan elkaar om die fraude op te sporen. Dat stelt een coalitie van juristen en belangenorganisaties, die een rechtszaak zijn begonnen over een inmiddels omstreden overheidsprogramma. De staat zelf zegt dat SyRI de privacy niet schendt.

Volgens voorstanders kan het systeem, SyRI (Systeem Risico-indicatie), met slimme algoritmes fraude opsporen door data aan elkaar te koppelen en te analyseren. Maar tegenstanders stellen dat het systeem grote groepen burgers, in de praktijk vooral inwoners van kwetsbare wijken, al bij voorbaat als mogelijke fraudeurs aanwijst.

“SyRI maakt burgers zonder aanleiding verdacht”, zegt Ronald Huissen van het Platform Bescherming Burgerrechten, een van de partijen achter de rechtszaak. “Het is een bedreiging voor de rechtsstaat.”

Dat vinden ook onder meer de FNV en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, maar ook auteur Tommy Wieringa en publicist Maxim Februari, die zich bij de rechtszaak aansloten. De zaak dient vandaag in Den Haag.

Van tafel

De critici stellen dat er veel minder vergaande manieren zijn om fraude op te sporen, waarbij de privacy veel minder wordt geschaad. “We eisen dat het systeem van tafel gaat”, zegt Huissen over het in 2014 ingevoerde SyRI.

SyRI is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken. Tot nu toe hebben vier gemeenten het systeem gebruikt. Ze kunnen het inzetten om bijvoorbeeld illegale bewoning of fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen.

De gemeenten kiezen een wijk uit waar mogelijk fraude plaatsvindt, en door te kijken naar kenmerken van bekende fraudeurs moeten nieuwe daders worden ontdekt. Die kunnen dan een extra controle verwachten.

Daarvoor worden zaken als inkomen, woonsituatie, informatie over de zorgverzekering en het gebruik van toeslagen van inwoners onder de loep genomen. Ook gegevens over bijvoorbeeld inburgering, schulden en zelfs het onderwijs kunnen worden meegewogen.

Verder lezen bij de bron
IB&P

Lees ons boek

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.

Het handboek voor informatiebewustzijn bij de lokale overheid.

Nieuwsbrief

Deze versturen we 3-4x per jaar.

Recente blogs

Waarom interne audits voor privacy leiden tot verbeteringen
Privacy staat hoog op de agenda bij gemeenten. In deze blog leggen we uit waarom interne audits zo belangrijk zijn en hoe je ze praktisch kunt inrichten.
Wat betekent de AI-verordening voor informatiebeveiliging bij gemeenten?
Het gebruik van AI neemt in rap tempo toe. Wat betekent dat voor je informatiebeveiliging als gemeente?
De 5 meest gemaakte fouten in verwerkersovereenkomsten
: Een van de belangrijkste eisen uit de AVG is het afsluiten van een verwerkersovereenkomst wanneer je persoonsgegevens door een externe partij laat verwerken. In de praktijk gaat dat echter nog vaak mis. Verwerkersovereenkomsten zijn te vaag, onvolledig of sluiten niet aan op de werkelijkheid. In deze blog lees je de vijf meest voorkomende fouten én hoe je ze voorkomt.

Meer recente berichten

Brabantse Datawerkplaats leidt tot betere gegevensuitwisseling
Verder lezen
Onderwijs tegen kabinetsplan cyberveiligheid
Verder lezen
EU verleent VK uitzonderlijke verlenging voor data-uitwisseling
Verder lezen
Cyberaanvallen stijgen met 53% in Nederland in Q1 2025
Verder lezen
Politie en FBI werken samen om internationale dienst voor cybercrime uit de lucht te halen
Verder lezen
Belgische regering investeert miljoenen in overstap leger naar clouddiensten
Verder lezen
Amsterdam maakt eigen AI-assistent: ChatAmsterdam
Verder lezen
Slechts één op de vijf bedrijven denkt na een cyberaanval door te kunnen werken
Verder lezen
WhatsApp vs. Signal: Loopt onze privacy echt gevaar?
Verder lezen
Cybersecurity topprioriteit bij beveiligingstechnologie
Verder lezen