Rechtszaak over fraudebestrijding overheid: ‘Burgers bij voorbaat verdacht’
De overheid maakt burgers bij voorbaat verdacht van fraude en knoopt allerlei gegevens aan elkaar om die fraude op te sporen. Dat stelt een coalitie van juristen en belangenorganisaties, die een rechtszaak zijn begonnen over een inmiddels omstreden overheidsprogramma. De staat zelf zegt dat SyRI de privacy niet schendt.
Volgens voorstanders kan het systeem, SyRI (Systeem Risico-indicatie), met slimme algoritmes fraude opsporen door data aan elkaar te koppelen en te analyseren. Maar tegenstanders stellen dat het systeem grote groepen burgers, in de praktijk vooral inwoners van kwetsbare wijken, al bij voorbaat als mogelijke fraudeurs aanwijst.
“SyRI maakt burgers zonder aanleiding verdacht”, zegt Ronald Huissen van het Platform Bescherming Burgerrechten, een van de partijen achter de rechtszaak. “Het is een bedreiging voor de rechtsstaat.”
Dat vinden ook onder meer de FNV en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, maar ook auteur Tommy Wieringa en publicist Maxim Februari, die zich bij de rechtszaak aansloten. De zaak dient vandaag in Den Haag.
Van tafel
De critici stellen dat er veel minder vergaande manieren zijn om fraude op te sporen, waarbij de privacy veel minder wordt geschaad. “We eisen dat het systeem van tafel gaat”, zegt Huissen over het in 2014 ingevoerde SyRI.
SyRI is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken. Tot nu toe hebben vier gemeenten het systeem gebruikt. Ze kunnen het inzetten om bijvoorbeeld illegale bewoning of fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen.
De gemeenten kiezen een wijk uit waar mogelijk fraude plaatsvindt, en door te kijken naar kenmerken van bekende fraudeurs moeten nieuwe daders worden ontdekt. Die kunnen dan een extra controle verwachten.
Daarvoor worden zaken als inkomen, woonsituatie, informatie over de zorgverzekering en het gebruik van toeslagen van inwoners onder de loep genomen. Ook gegevens over bijvoorbeeld inburgering, schulden en zelfs het onderwijs kunnen worden meegewogen.
Verder lezen bij de bron- Brabantse Datawerkplaats leidt tot betere gegevensuitwisseling - 16 mei 2025
- Onderwijs tegen kabinetsplan cyberveiligheid - 16 mei 2025
- EU verleent VK uitzonderlijke verlenging voor data-uitwisseling - 15 mei 2025
Lees ons boek
Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.
Nieuwsbrief
Deze versturen we 3-4x per jaar.
Recente blogs
Meer recente berichten
Brabantse Datawerkplaats leidt tot betere gegevensuitwisseling | Verder lezen | |
Onderwijs tegen kabinetsplan cyberveiligheid | Verder lezen | |
EU verleent VK uitzonderlijke verlenging voor data-uitwisseling | Verder lezen | |
Cyberaanvallen stijgen met 53% in Nederland in Q1 2025 | Verder lezen | |
Politie en FBI werken samen om internationale dienst voor cybercrime uit de lucht te halen | Verder lezen | |
Belgische regering investeert miljoenen in overstap leger naar clouddiensten | Verder lezen | |
Amsterdam maakt eigen AI-assistent: ChatAmsterdam | Verder lezen | |
Slechts één op de vijf bedrijven denkt na een cyberaanval door te kunnen werken | Verder lezen | |
WhatsApp vs. Signal: Loopt onze privacy echt gevaar? | Verder lezen | |
Cybersecurity topprioriteit bij beveiligingstechnologie | Verder lezen |