Skip to main content

Rechtszaak over fraudebestrijding overheid: ‘Burgers bij voorbaat verdacht’

De overheid maakt burgers bij voorbaat verdacht van fraude en knoopt allerlei gegevens aan elkaar om die fraude op te sporen. Dat stelt een coalitie van juristen en belangenorganisaties, die een rechtszaak zijn begonnen over een inmiddels omstreden overheidsprogramma. De staat zelf zegt dat SyRI de privacy niet schendt.

Volgens voorstanders kan het systeem, SyRI (Systeem Risico-indicatie), met slimme algoritmes fraude opsporen door data aan elkaar te koppelen en te analyseren. Maar tegenstanders stellen dat het systeem grote groepen burgers, in de praktijk vooral inwoners van kwetsbare wijken, al bij voorbaat als mogelijke fraudeurs aanwijst.

“SyRI maakt burgers zonder aanleiding verdacht”, zegt Ronald Huissen van het Platform Bescherming Burgerrechten, een van de partijen achter de rechtszaak. “Het is een bedreiging voor de rechtsstaat.”

Dat vinden ook onder meer de FNV en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, maar ook auteur Tommy Wieringa en publicist Maxim Februari, die zich bij de rechtszaak aansloten. De zaak dient vandaag in Den Haag.

Van tafel

De critici stellen dat er veel minder vergaande manieren zijn om fraude op te sporen, waarbij de privacy veel minder wordt geschaad. “We eisen dat het systeem van tafel gaat”, zegt Huissen over het in 2014 ingevoerde SyRI.

SyRI is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken. Tot nu toe hebben vier gemeenten het systeem gebruikt. Ze kunnen het inzetten om bijvoorbeeld illegale bewoning of fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen.

De gemeenten kiezen een wijk uit waar mogelijk fraude plaatsvindt, en door te kijken naar kenmerken van bekende fraudeurs moeten nieuwe daders worden ontdekt. Die kunnen dan een extra controle verwachten.

Daarvoor worden zaken als inkomen, woonsituatie, informatie over de zorgverzekering en het gebruik van toeslagen van inwoners onder de loep genomen. Ook gegevens over bijvoorbeeld inburgering, schulden en zelfs het onderwijs kunnen worden meegewogen.

Verder lezen bij de bron
IB&P

Lees ons boek

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.

Het handboek voor informatiebewustzijn bij de lokale overheid.

Nieuwsbrief

Deze versturen we 3-4x per jaar.

Recente blogs

Wat is een gerechtvaardigd belang?
Wanneer je als organisatie persoonsgegevens verwerkt, heb je altijd een zogeheten ‘grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens’ nodig. Eén van de grondslagen is een ‘gerechtvaardigd belang’. Maar wat houdt een ‘gerechtvaardigd belang’ eigenlijk in?
Het volwassenheidsmodel voor authenticatie
In de factsheet ‘Volwassen authenticeren – gebruik veilige middelen voor authenticatie’ adviseert het NCSC om accounts te beveiligen op een manier die past bij de gevoeligheid van de gegevens en middelen waar deze toegang toe bieden.
Belangrijke vaardigheden voor een succesvolle Privacy Officer
Om de privacydoelen van de gemeente te bereiken en een succesvolle Privacy Officer te zijn, moet je over een aantal essentiële basisvaardigheden beschikken.

Meer recente berichten

Cybersecurity in het quantumtijdperk: over dertig jaar ligt data op straat
Verder lezen
Hoe AI kan bijdragen aan cybersecurity in de zorg
Verder lezen
Chinese hackers hadden twee jaar lang toegang tot netwerk NXP
Verder lezen
Partijen overtreden cookiewet met plaatsen volgcookies
Verder lezen
Omarming zero trust heeft in Europa meer tijd nodig
Verder lezen
Waarom klanten en partners steeds meer belang hechten aan jouw cyberbeveiligingsaanpak
Verder lezen
Rechtszaak: Stichting Data Bescherming Nederland beschuldigt Amazon van schending privacy rechten Nederlandse consumenten
Verder lezen
Principe akkoord over Europese variant DigiD
Verder lezen
Cyberaanval legt alarmeringssysteem voor ouderen en ernstig zieken plat
Verder lezen
Hackers komen niet meer langs de achterdeur, maar door je voordeur naar binnen
Verder lezen